Phát triển trái cây thành ngành hàng chiến lược – Phần I : Đa dạng trái cây xuất khẩu
Trái cây Việt Nam hiện đã có mặt trên 60 quốc gia trên thế giới với mức tăng trưởng bình quân là 15%/năm.
Với mục tiêu xuất khẩu 3,6 tỷ USD trong năm 2019; ngành sản xuất, xuất khẩu trái cây của Việt Nam đã đặt ra những nhiệm vụ như: xây dựng vùng nguyên liệu trái cây chất lượng ổn định, phục vụ cho các hoạt động chế biến và xuất khẩu, mở rộng hơn thị trường trái cây Việt, tăng cường khả năng cạnh tranh cho trái cây Việt Nam trên thị trường quốc tế lẫn thị trường nội địa…
Các nhiệm vụ này tất cả nhằm mục đích thúc đẩy ngành trái cây Việt Nam trở thành một trong những ngành hàng chiến lược cho nền nông nghiệp.
Phần I: Đa dạng trái cây xuất khẩu
Trái cây Việt Nam hiện đã có mặt trên 60 quốc gia trên thế giới cùng mức tăng trưởng bình quân là 15%/năm. Để có thể giữ vững được mức tăng trưởng này; toàn ngành đã đặt mục tiêu xuất khẩu sản phẩm trái cây đa dạng thay vì chỉ xuất khẩu những loại trái cây tươi, thời gian bảo quản ngắn ngày như hiện nay.
Áp dụng công nghệ chế biến sâu
Qua quá trình khảo sát người tiêu dùng nội địa cùng người tiêu dùng nước ngoài, có nhiều ý kiến cho rằng, trái cây tươi có mùi vị tươi ngon, nhưng trái cây chế biến lại mạng một hương vị riêng.
Đặc biệt, trái cây chế biến có thể được sử dụng lâu hơn, bảo quản thì đơn giản và phù hợp với các sự kiện lễ tết, ngày hội lớn…
Ông Nguyễn Lâm Viên; Chủ tịch Hội đồng quản trị của Công ty Vinamit cho biết, trong các dịp lễ Giáng sinh, dịp Tết Nguyên đán, ngày hội thể thao thế giới nói chung và khu vực châu Á, hầu hết người tiêu dùng đều lựa chọn cho mình những sản phẩm trái cây chế biến để sử dụng cho ngày lễ hội này.
Đây chính là lý do và động lực để ngành trái cây tiếp tục đầu tư cho công nghệ chế biến sâu sản phẩm trái cây Việt Nam.
Theo thống kê của Cục Trồng trọt ( Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn ), trong số những loại trái cây xuất khẩu ra thị trường thế giới, thì trái thanh long chiếm hơn 50 % giá trị xuất khẩu trái cây Việt Nam.
Mặc dù cây thanh long được trồng tại 20 quốc gia trên thế giới, nhưng Việt Nam chiếm diện tích cao nhất, đạt 49.000 ha.
Trái thanh long Việt Nam hiện nay đã có mặt tại 40 quốc gia khắp châu lục. Riêng thị trường Trung Quốc chiếm đến 80% sản lượng xuất khẩu tươi.
Khi Việt Nam có loại trái cây chiếm số lượng lớn như vậy, thì bài toán đặt ra là làm sao để quả thanh long thuận lợi phát triển trong thời gian tới và không bị rơi vào “ngõ cụt” khi chỉ đi vào một thị trường với số lượng lớn.
Ông Nguyễn Lâm Viên cũng cho rằng, hiện công nghệ chế biến của trái thanh long nói riêng và trái cây nói chung không còn là vấn đề khó đối với mọi doanh nghiệp đầu tư chế biến trái cây.
Hiện nay nhiều công ty cũng đã thực hiện chế biến đa dạng những sản phẩm từ trái thanh long như: thanh long sấy lạnh, sấy chân không, sấy dẻo, sữa chua sấy thanh long,…
Hầu hết những sản phẩm chế biến này đều rất thuận lợi khi ra thị trường thế giới và rất được ưa chuộng, lựa chọn trong tiêu dùng hàng ngày.
Ngoài sản phẩm được chế biến từ thanh long, các loại trái cây khác cũng được doanh nghiệp đưa vào chế biến sâu như : sấy dẻo, sấy lạnh, sấy muối ớt đối với các loại trái cây như: mận, nho, mãng cầu, ổi, xoài, chuối, mít, khoai môn, sầu riêng, …
Đồng thời, những loại trái cây này cũng được chế biến thành nhiều loại nước trái cây để phục vụ cho các nhu cầu của người tiêu dùng.
Bằng cách chế biến này; nguồn nguyên liệu trái cây của cả nước nói chung và khu vực Đồng bằng sông Cửu Long nói riêng có thể được tiêu thụ tốt khi vào chính vụ mà không rơi vào cảnh được mùa thì mất giá như trước đây.
Tăng cường quảng bá hình ảnh
Theo đánh giá của chuyên gia, trái cây Việt Nam đã có mặt ở trên 60 thị trường trên thế giới, nhưng được cấp phép nhập khẩu thì chỉ mới là giai đoạn đầu của mục tiêu phát triển ngành.
Bởi, dù được cấp các giấy phép nhập khẩu nhưng nếu như không có hoạt động quảng bá hình ảnh hay xúc tiến thương mại những sản phẩm đến người tiêu dùng thì lượng tiêu thụ cũng không được như mong muốn.
Đơn cử, như trái cây Mỹ tiến vào thị trường các nước; trong đó, có Việt Nam đều được người tiêu dùng tin dùng lựa chọn và tiêu thụ rất tốt. Điều này cho thấy khâu quảng bá hình ảnh và chất lượng gây ấn tượng sâu sắc đến người tiêu dùng khắp nơi trên thế giới.
Ví dụ, riêng với trái việt quất, những nhà khoa học và các doanh nghiệp xuất khẩu trái cây Mỹ sẽ đã thực hiện đến 42 nghiên cứu khoa học về các lợi ích cho sức khỏe khi dùng loại trái này.
Các doanh nghiệp sản xuất xuất khẩu trái cây Việt Nam cũng phải thừa nhận, cách làm này vừa thu hút đến thị hiếu người tiêu dùng, vừa làm nâng giá trị sản phẩm.
Trong khi đó, Việt Nam cũng đã xuất khẩu được nhiều loại trái cây tươi sang Mỹ như: thanh long, xoài, vải,… nhưng lại thiếu công trình nghiên cứu về công dụng bổ dưỡng của các loại trái này.
Như vậy có thể thấy; khi chưa có những cuộc nghiên cứu khoa học đi kèm, khâu quảng bá hình ảnh về trái cây Việt Nam còn vướng mắc chưa thể tháo gỡ.
Theo Tổ chức Nông lương thế giới (FAO); trong giai đoạn 2016 – 2021, thị trường rau củ quả thế giới có tốc độ tăng trưởng gần 2,9%.
Đồng thời, giai đoạn 2016 – 2020 dân số thế giới tăng thêm 2,5 tỷ người. Do đó, nhu cầu tiêu thụ rau quả và trái cây còn tiếp tục tăng trưởng.
Trên thị trường thế giới, thị trường ngành rau quả chiếm hơn 59% trong nhóm thực phẩm tươi sống trên toàn cầu. Nhu cầu tiêu thụ rau củ quả trên thị trường thế giới tăng 3,6%/năm trong khi tăng trưởng sản xuất chỉ 2,6% năm…
Chính vì vậy; ngành chế biến xuất khẩu trái cây Việt Nam còn rất nhiều cơ hội để phát triển ra thị trường trên thế giới nếu được quảng bá hình ảnh cũng như xúc tiến thương mại tốt.
Đại diện Cục chế biến & Phát triển thị trường nông sản (Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn) cho rằng, với sự tăng trưởng của tiêu dùng trên thế giới sẽ tạo điều kiện để trái cây Việt Nam tăng trưởng.
Vì vậy, ngoài việc tăng cường hơn đầu tư đổi mới thiết bị chế biến sâu trái cây như quả đông lạnh, chiên sấy, đóng hộp, nước quả cô đặc, nước quả tự nhiên, đông lạnh…, các địa phương sản xuất trái cây cần khuyến khích các doanh nghiệp phối hợp với viện nghiên cứu, trường đại học để có những bài nghiên cứu về các thành phần có trong từng loại trái cây cụ thể, công dụng của thành phần này đối với sức khỏe, thực hiện công bố các bài nghiên cứu trên những phương tiện truyền thông.
Đây là cơ sở thuyết phục nhất để tạo nền tảng cho quảng bá hình ảnh trái cây Việt Nam tại các thị trường nội địa, lẫn thị trường nước ngoài.
Khi càng có nhiều bài nghiên cứu công bố những tác dụng tích cực của các loại trái cây Việt Nam đối với sức khỏe, thì việc mở rộng thêm thị trường mới cho trái cây Việt Nam sẽ không còn khó khăn.
Hồng Nhung – Thanh Trà (TTXVN)
>> XEM NGAY:
